Lubię sięgać po zbiory listów,dzięki którym mogę być bliżej życia ulubionych literatów.Ta korespondencja z lat 1964-1988 przybliża spojrzenie na rzeczywistość dwóch wybitnych,najważniejszych dla mnie twórców XX wieku.Mowa o Sławomirze Mrożku i Józefie Czapskim.Dzieliło ich pokolenie,status ekonomiczny,wykształcenie ,podejście do religii,przeżycia,pochodzenie, poglądy na ogrom fundamentalnych zagadnień.Łączyło uwielbienie słowa pisanego i pokrewieństwo dusz. Z niemalże stu listów dowiecie się o spojrzeniach postaci na literaturę i kolegów po piórze (jak choćby Gombrowicza Brzozowskiego i Prousta). Przeczytacie o dojmującej samotności,narodowych zgniliznach, pogłębiającej się między nimi relacji.A także o informacjach,na które nie sposób odpowiedzieć tak, aby nie urazić bliźniego. O tym,co nadawało pisarzom wartość.Co ich wyrażało,wzruszało,uwierało niczym kamyk w bucie.Dowiecie się sporo o przeszłości,zwątpieniach,frapujących tematach,wielokrotnych spotkaniach mężczyzn i czułości jaką się obdarzali pomimo wielu różnic.Co sprawiało,że warto było przywitać kolejny poranek. A także o cenzurze, podejściu do wolności,polskości,przemijania.Dojrzycie stosunek do sąsiadów,zajmujące ich konflikty klasowe.Przeczytacie o polityce,kondycji kultury i człowieka,potrzebach wyrażania siebie. Nie brak okupacji,trudów emigracji,kłopotów i przeżyć ciążących na powiekach,którymi chcieli się podzielić.Rozejrzycie się po najważniejszych dziełach pisarzy i książkach,które ich zajmowały.Myślę,że co wrażliwszym czytelnikom wielokrotnie spłynie łza po policzku,gdy zrozumieją, jak bardzo uważnymi świadkami historii byli ci pisarze.Wiedza o wspomnianych latach płynąca z treści listów jest porażająca i przygniatająca.Długo pulsuje w trzewiach.Ogrom tytułów i cytatów zapisałam w kajeciku.Należy bezwzględnie docenić tytaniczną pracę Jana Strzałki,który we wspaniały i plastyczny sposób opracował ten niezwykły wolumin. Mam za sobą 25 książek napisanych przez Józefa Czapskiego.Jednakże dopiero po przeczytaniu tej wcześniej nieopublikowanej korespondencji,w pełni rozumiem dlaczego Czapski może stanowić wzór do naśladowania.Listy do wielokrotnego przeżywania i zadumy.Karmią pierwotną wrażliwość.