Dominika Buczak poetycko odmalowuje doświadczenia wojenne i powojenne swoich bohaterek. Zabiera nas do domu, który przychodzi dzielić Niemce (gospodyni, która odchodzi) i Polce (gospodyni, która przychodzi). Pokazuje nam Lichtenwalde/Porębę i zmiany społeczno-historyczne, które znane z kart podręczników są suchymi słowami. Poznawane dzięki wrażliwości autorki, łapią za gardło i każą szukać wokół czegoś pozytywnego, by nie rozpaść się czytając o tych, które - jak w każdej wojnie, także tej trwającej dziś - traciły najwięcej. "Całe piękno świata" to ważny głos w dyskusji o pamięci. Przeczytajcie koniecznie.

Dominika Buczak sięga do nie tak odległej przeszłości, czyli II wojny światowej, kiedy to wielka polityka powodowała przesuwanie granic. Na miejsce Polaków przychodzili Rosjanie, Polacy wypierali Niemców na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Dla jednych to była szansa na nowe życie, nowe otwarcie, lepszy los – tak jak dla książkowej Dorki, przytłoczonej przez oszalałego po stracie syna ojca. Tej Dorki, która nie chciała widzieć kobiet uśmiechających się do jej pięknego męża i potrzebowała własnej przestrzeni. Własnej kuchni i własnego domu, na którego progu mogłaby usiąść z kubkiem kawy. Jednak szansa dla jednych oznacza stratę innych – w tym przypadku Evy, mieszkanki już teraz polskiej Poręby, jeszcze chwilę temu Lichtenwalde. Eva i Peter nie chcą opuścić swojego ukochanego gospodarstwa, choć w Porębie nie został już nikt z ich sąsiadów i przyjaciół. Jednak pewnego dni w domu Evy pojawia się para Polaków – Stach i Dorka. I ta szara Polka zaczyna powoli, pomału zabierać Evie jej przestrzeń – pije z jej kubków, obleka swoją pierzynę wykrochmaloną pościelą Evy, korzysta z jej patelni i balii. I wreszcie po cichutku ta nienawistna Polka wkrada się w duszę córki Evy, małej Ingi. Och, jak wiele tu jest wątków – tak jak nici w obrazkach, które haftuje Dorka. To, co robi wielka historia małym, zwykłym ludziom. Zabiera rodzicom ich dzieci, kobietom mężów i dzieci, chłopom ich bydło i pola. W wojnie, choć często stawali naprzeciwko siebie, ci zwykli ludzie ponoszą te same rany. I wielki ukłon tutaj w stronę autorki, że dostrzegła te niedostrzegalne mechanizmy napuszczania jednych na drugich, rozgrywania ukrytych pragnień, odgrzebywanie resentymentów, które sprawiają, że gospodarz z Lichtenwalde nienawidzi chłopa z Podhala. To ten mechanizm, kiedy jedni dla drugich stają się robactwem, są brudni, barbarzyńscy, pełni nieznanych chorób, pragną tylko naszej zguby. Tak byli urabiani mieszkańcy Lichtenwalde, tak jesteśmy urabiani my – wystarczy przypomnieć przemówienia polityków z 2015 roku, kiedy to imigranci przynosili egzotyczne choroby i chcieli palić kościoły i gwałcić kobiety. I duży ukłon dla autorki za opisanie mechanizmów „hodowania” ludzi przez Niemców. Tych mechanizmów, które także dotykały kobiet, na przykład każąc je sterylizować, bo były „niewystarczająco” rasowe. Bo ich dzieci mogłyby być nieidealnymi wojownikami. Jeden z najważniejszych dla mnie wątków w książce – gwałt wojenny. To, o czym zbiorowo nie mówią kobiety z tych miejsc, przez które przeszła jakakolwiek armia. Bo niezależnie od tego, czy wróg, czy sojusznik, żołnierzowi „się należy”. Gwałt jako wojenne prawo, ciało kobiety, dziewczynki, dziecka jako nagroda. Rzecz do użycia, rzecz, którą się niszczy z nienawiści. W książce jest tych opowieści mnóstwo, ma je w duszy Dorka, która z pochyloną głową siedziała wśród sąsiadek i milczała o tym, o czym wszyscy wiedzieli. Ma je w duszy Eva, nieustannie myśląca o kuzynce, wysłuchująca opowieści uciekinierek. Być może to wspólne, ponadczasowe doświadczenie, wyrastające ponad różne języki i miejsca pochodzenia staje się jedną z nici porozumienia kobiet. Tego, co w pewnym momencie zaczyna przybierać formę siostrzeństwa.

Nie da się czytać „Całego piękna świata” bez ukraińskiego kontekstu. Nie było to założeniem autorki, ale nieraz tak się zdarza, że zeitgeist zmienia odbiór dzieł sztuki. Tak jak Czechowowskie „Trzy siostry” w spektaklu Luka Percevala w TR Warszawa nie tęsknią już za Moskwą, ale za Kijowem, tak niepodobna śledzić losów Dorki i jej Stacha z Podhala oraz Evy i jej Petera z Lichtenwalde bez myślenia o współczesnych wydarzeniach. [...] Dominika Buczak, choć trzyma się historycznych faktów, nazw czy topografii, tworząc postaci i plotąc ich losy, uruchamia oczywiście swoją wyobraźnię. Bardzo wyraźnie widzi kobiety, patrzy na świat ich oczami, zauważa rzeczy i sprawy często niezauważalne. To jest wyobraźnia niezwykle czuła na krzątactwo, gdyby posłużyć się terminem Jolanty Brach-Czainy. „Podstawę naszego istnienia stanowi codzienność. A że fakt istnienia przeżywamy jako niezwykle ważny, więc ogarnia nas zdumienie, ilekroć uświadamiamy sobie, że upływa ono na drobiazgach. Codzienność stanowiąca tło egzystencjalne zdarzeń niezwykłych, których oczekujemy – często nadaremnie – może więc decydować o wszystkim. Ma wymiar drobny. Częstotliwość dużą. Jest niezauważalna” – pisała Brach-Czaina i jest to właściwie esencja wyciśnięta ze zdań, słów, liter Dominiki Buczak.