Opowieść o Grzegorzu z Tczewa Kiedy w wydawniczych zapowiedziach zobaczyłam książkę Piotra Stelmacha, wiedziałam, że MUSZĘ ją mieć. Chociaż nie dane mi było przeżyć ani jednego dnia “komuny”, a w czasach gdy Republika nagrywała kolejne przeboje, ja umorusana ganiałam po podwórku, to kilka lat później zespół stał się jednym z najważniejszych wśród tych, które ukształtowały mój gust i odbiór muzyki (choć z perspektywy czasu widzę, jak naiwne i powierzchowne było wtedy to moje “słuchanie”). Dziś jestem w tym znaczenie głębiej. Opis z okładki obiecuje, że jest to emocjonalna biografia, napisana na podstawie wspomnień najbliższych. Myślę – nic nowego! Przecież w każdej biografii są jakieś wspomnienia rodziny, czy przyjaciół. Nie spodziewałam się jednak tego, że cała książka będzie składała się z bardzo osobistych wypowiedzi, wielogłosu pełnego emocji i tęsknoty. Już konstrukcja książki przykuwa uwagę, bo opowieść zaczyna się od momentu śmierci Grzegorza Ciechowskiego, a dopiero później stopniowo cofa się w czasie. Aż do początku. Zachwyciła mnie forma zazębiających się historii. To co ktoś wspomina w jednej wypowiedzi, za moment podchwyca inna osoba i rozwija ten temat. Niezaprzeczalnie najważniejszym punktem historii jest twórczość Ciechowskiego, bo po tej orbicie wszystko krążyło. Jednak najbardziej poruszający był początek i koniec tej opowieści. Klamrą biografii są wypowiedzi członków rodziny – te najbardziej tkliwe należą do matki Grzegorza i jego córki. Choć nie jestem skora do wzruszeń, to zarówno koniec jak i początek czytałam ze ściśniętym gardłem. Tak łatwo zapomnieć, że ten genialny muzyk, autor tekstów, Artysta, to również czyjś syn, brat, ojciec i mąż. Ktoś najważniejszy. Jedyny. "Lżejszy od fotografii" nie jest laurką i peanem, choć też na pewno nie jest pozycją w pełni obiektywną. To nie tylko bogato ilustrowana biografia jednego z najznakomitszych polskich muzyków. To portret doskonałego twórcy, pełnego niedoskonałości, zwykłego – niezwykłego człowieka. To opis początków kariery, kulis powstawania kolejnych płyt, artystycznego rozwoju, poszukiwania spełnienia, życiowych zakrętów. To również opowieść o tym, że zdarzają się ludzie niezastąpieni, a gdy ich zabraknie, w życiu wielu osób powstaje wielka pustka, której nikt nigdy nie zdoła wypełnić. To biografia napisana tęsknotą. Dla fanów Republiki i Obywatela GC to nie jest książka, którą można przeczytać. To lektura obowiązkowa.

Biorąc do ręki tą książkę spodziewałam się dobrej lektury, pełnej emocji i wspomnień o tym wybitnym muzyku i kompozytorze. Ale autor Piotr Stelmach zaskoczył mnie bardzo pozytywnie tym jak skonstruowana jest ta biografia. Książka zaczyna się opisem pogrzebu i nagłej śmierci artysty. W kolejnych częściach cofamy się coraz bardziej wstecz, poznajemy losy jego kariery, szczegóły dotyczące życia prywatnego aż do początku, czyli młodości, czasów szkolnych i narodzin. Z takim zabiegiem spotkałam się pierwszy raz, ale Autor napisał to tak umiejętnie, że nie ma się poczucia zagubienia i gładko płyniemy przez życiorys Ciechowskiego. Miałam okazję być na spotkaniu autorskim z Piotrem Stelmachem, na którym wytłumaczył, że w taki właśnie sposób on odbiera Republikę i Ciechowskiego, jakby od tyłu, do góry nogami. Pomysł na cofnięcie opowieści wstecz zaczerpnął zresztą od samej Republiki. Na jednym ze swoich ostatnich koncertów ułożyli kolejność utworów od najnowszej piosenki poprzez coraz starsze, aż do „Kombinatu”, swojego pierwszego wielkiego hitu. Piotr Stelmach, dziennikarz radiowej Trójki, uczciwie przyznaje, że rozmawiał z Grzegorzem Ciechowskim tylko raz, przez ok. 3 minuty. Dlatego w tej biografii głos oddaje innym, tym którzy znali go dużo lepiej. Historię życia Ciechowskiego opowiadają nam jego najbliżsi, druga żona Małgorzata Potocka, córka Weronika, siostry i mama, przyjaciele z zespołu, współpracownicy, koledzy, sławni i znani artyści jak Kora, Kaya, Muniek Staszczyk, Zbigniew Hołdys i wielu, wielu innych. Te opowieści wzajemnie się na siebie nakładają i uzupełniają. Obraz Grzegorza Ciechowskiego, jaki wyłania się z tych wspomnień jest bardzo różny, każda z osób, które wypowiadają się w książce zapamiętała go trochę inaczej, była obecna na innym etapie jego życia, a wspomnienia są przefiltrowane przez czas i własne emocje. „Lżejszy od fotografii” to genialny portret artysty, którego nie da się zapomnieć. Do dzisiaj jest inspiracją dla wielu młodych pokoleń. Teksty piosenek Grzegorza Ciechowskiego są dzisiaj tak samo aktualne jak w latach ’80 i ’90, mogą być interpretowane na wielu płaszczyznach. To człowiek, który miał bardzo szerokie horyzonty i nowatorskie podejście do muzyki. Dla mnie ta biografia to jedyna możliwość na bliższe spotkanie z nim, nie tylko przez słuchanie jego muzyki. Wywiad w telewizji publicznej, podczas którego Republika nie odezwała się ani słowem, historyczny koncert w Jarocinie, podczas którego najpierw zostali wygwizdani, a potem publiczność błagała o bis, historia powstania numeru „Śmierć na pięć” – to dla takich i wielu innych wspomnień, anegdot i smaczków warto przeczytać tę książkę. Polecam ogromnie www.wszystkieksiazkimowia.pl