Anna Kamińska podjęła się tego trudnego zadania i jej książkę czyta się jak najlepszą powieść. Wydana została w 2017 roku, kiedy przypada 25. rocznica śmierci polskiej himalaistki. Autorka imponuje bardzo dobrze wykonanym researchem, ogromem zdobytych informacji i przeprowadzonych rozmów (m.in. z członkami rodziny Wandy Rutkiewicz, przyjaciółmi, byłym mężem, alpinistami i himalaistami, z którymi Polka się wspinała i którzy żyją), mnogością zgromadzonych i wcześniej niepublikowanych dokumentów i zdjęć, z których powstała historia o wyjątkowej kobiecie. Historia, która ma prawie 480 stron i czyta się ją jednym tchem.

Pełna wersja recenzji dostępna na www.dziennikzachodni.pl

Cóż wspólnego odnajduję w biografiach osobowości pokroju Wandy Rutkiewicz, że ciągnie mnie do nich jak ćmę do światła? Wielką pasję, nieprzystosowanie do zwykłego, ludzkiego świata typu praca- dom, niszczącą siłę autodestrukcji, problemy emocjonalne, traumy i trudne dzieciństwo? Nie wiem... Wiem, że w którymś z tych aspektów jest mi ona bliska i pomimo, że założyłam rodzinę, gdzieś tam w środku jestem odrębnym bytem, który w pełni zrealizować może się tylko w samotności. Już po lekturze biografii autorstwa Ewy Matuszkiewicz próbowałam Wandę zrozumieć, ale to bezstronna Anna Kamińska przedstawia ją w bardziej obiektywnym świetle- jako osobę, która składała się z kilku charakterów, osobowości, twarzy. Delikatna i zacięta, kobieca i silna, wytrzymała i słaba, zaradna i niezorganizowana, kochana i przejmująco samotna. Klucz do jej osobowości z pewnością tkwi w dzieciństwie, w traumach, do których podchodzono z chłodnym milczeniem, w sprawach, które po prostu chowano do szafy, zamiast pozwolić towarzyszącym w nich osobom oczyścić się z ciężaru. Kto był winien- matka, ojciec? W sytuacji, gdy wszyscy już odeszli z tego świata, trudno nawet o tym gdybać. Autorka delikatnie bada ten teren w swojej książce i myślę, że idzie właściwym tropem. Chęć dążenia do perfekcjonizmu, nieliczenie się z innymi, egoizm, brak pragmatyczności, pasja oddalona od codzienności, nieumiejętność stworzenia trwałego związku, który wymaga przecież kompromisów, wynika prawdopodobnie z ogromnej kopalni kompleksów, które ukrywały się z wielkiej himalaistce. Rozdwojenie na bezkompromisową i pnącą się na szczyt w górach i delikatną, kobiecą na nizinach uświadamia trudności charakteru Wandy i fakt, że pewnie nawet jej samej ciężko było za tym nadążyć, co sprawiało, że szukała wytchnienia. Jedyne czyste, wielkie i odpowiadające sobie znalazła hen, wysoko, ale właśnie to oczyszczenie mobilizowało ją do coraz większej autodestrukcji, która doprowadziła, jak po nitce do kłębka, do końca na Kanczendzandze. Wspaniała biografia, po którą powinien sięgnąć każdy, kogo interesuje ludzka psychika i jej wpływ na życie człowieka. A na koniec, jak często u mnie, garść interesujących cytatów z książki. "I tak jak zwykle, im mniej miała radości z życia, tym bardziej skłonna była do tego, by ryzykować w górach, idąc jak najwyżej w strefę śmierci. Im mroczniej na dole, tym większa chęć, by być w górze. Im mniej siły do życia, tym większa chęć, by igrać ze śmiercią". "Z biegiem lat znikała, także dla niektórych ze sztabu. Wyjeżdżała coraz częściej w góry. O powrotach mówiła: Gdy wracam do życia na dole, ze zdziwieniem i niepokojem przyglądam się, jak świat dokądś pędzi i pędzi. Wciąż jest mniej słów, z którymi się kontaktuję. Słowa stają się nieważne, nieważkie, puste. Wolę milczeć, coraz częściej milczę". "Spotkałem wielu wspinaczy, którzy odczuwają taki głód sukcesu, jak Wanda. Człowiek się oczywiście buduje przez sukcesy, ale trzeba mieć też dystans i pokorę, gdy coś nie wyjdzie. Większość alpinistów ma inne życie poza górami, i to jest bardzo potrzebne. Trzeba mieć pola zastępcze i radzić sobie w różnych dziedzinach, pola zastępcze dają człowiekowi odskocznię. Zyskuje się wtedy dystans. Wanda tego nie miała, być może stąd jej pęd do sukcesu; swoją pracę, aktywność w zawodzie, wszystko zostawiła. Miała tylko potrzebę być najlepszą". "Każde wielkie nawiedzenie: literatura, sztuka, miłość erotyczna i zarazem metafizyczna, góry czy inne zajęcie uprawiane z samozaparciem, jest afirmacją siebie, jest wielkim egotyzmem, jest śpiewem radości życia twórczego, ale bywa też paliwem do autozniszczenia, jest przyzywaniem śmierci, jako ostatecznego ukojenia w lodowej jaskini, na najwyższej grani".