Kongres Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski i Nagroda im. Felczaka i Wereszyckiego

W dniach 11-14 października odbędzie się w Krakowie III Kongres Zagranicznych Badaczy Dziejów Polski, największe tego typu wydarzenie w Polsce, prawdziwe święto humanistyki.

Miasto Kraków już po raz trzeci jest gospodarzem tego przedsięwzięcia organizowanego przez Krakowski Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego, Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie.

W Kongresie udział weźmie blisko 250 prelegentów, którzy w 24 panelach oraz sesjach dyskutować będą o Dawnej Rzeczpospolitej – jej historii, pamięci i dziedzictwie narodów ją zamieszkujących.

Kongres będzie miał także ważny akcent związany z Wydawnictwem Literackim. Na zakończenie Kongresu, w sobotę 14 października, przyznana zostanie Nagroda im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego. Fundatorem Nagrody jest Wydawnictwo Literackie, wydawca licznych książek historycznych i popularnonaukowych z zakresu historii.

Lista nominowanych do Nagrody im. Felczaka i Wereszyckiego w roku 2017:

1.      Balík S., Fasora L., Hanuš J., Vlha M., Český antiklerikalismus. Zdroje, témata a podoba českého antiklerikalismu v letech 1848–1938, Praha 2015, ss. 490

2.      Baron R., Madecki R., Česká polonistická studia: tradice a současnost: (filologie - historie - politologie - právo), Praha 2014, ss. 619; Baron R., Madecki R., Malicki J., Czeskie badania nad Polską w kontekście Europy Środkowej i Wschodniej, Praha 2016, ss. 701

3.      Basciani A., L’Illusione della modernità?. Il Sud-est dell’Europa tra le due guerre mondiali, Soveria Mannelli 2016, ss. 489

4.      Egry G., Etnicitás, identitás, politika. Magyar kisebbségek nacionalizmus és regionalizmus között Romániában és Csehszlovákiában 1918-1944, Budapeszt 2015, ss. 556

5.      Kovács I., Honwedzi, emisariusze, legioniści. Słownik biograficzny polskich uczestników Wiosny Ludów na Węgrzech 1848-1849, przeł. J. Snopek, Kraków 2016, ss. 1006

6.      Rassek P., Für ein freies Polen und ein liberales Preußen: Czartoryskis Deutschlandpolitik am Vorabend der Revolution von 1848. Ein Beitrag zur polnisch-deutschen Beziehungsgeschichte, Frankfurt am Main 2016, “Die Deutschen und das östliche Europa. Studien und Quellen” t. 13, ss. 707

7.      Žulys A. A., Polska w polityce zagranicznej Litwy w latach 1938-1939. Studium z historii dyplomacji, Gdańsk 2015, ss. 458

Nagroda przyznawana jest dla najlepszej książki dotyczącej dziejów narodów Europy Środkowo-Wschodniej XIX i XX wieku oraz ich relacji z Polską.

Konkurs po raz pierwszy zorganizowany został w 2001 r. z inicjatywy Krakowskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nagroda naprzemiennie przyznawana jest historykom polskim i zagranicznym.

Do konkursu zgłaszać można  było prace opublikowane w ciągu ostatnich trzech lat. Prawo rekomendacji posiadają instytucje związane z prowadzeniem i publikowaniem badań historycznych: uniwersytety i szkoły wyższe, akademie nauk, instytucje kulturalne, instytuty badawcze, wydawnictwa naukowe, ambasady i konsulaty oraz laureaci poprzednich edycji konkursu.

Wyboru laureata dokonuje Kapituła Nagrody, obradująca pod przewodnictwem prof. Michała Pułaskiego.

Od 2002 r. w ramach konkursu przyznawana jest również Nagroda Honorowa im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego za szczególne zasługi na polu naukowym i popularyzatorskim. Jest ona wyłaniana w tej samej procedurze, co Nagroda Główna.

Fundatorem Nagrody Głównej jest Wydawnictwo Literackie.

Uroczystość wręczenia Nagrody odbywa się zwykle możliwie najbliżej daty 13 grudnia, w rocznicę urodzin prof. Henryka Wereszyckiego - jednego z patronów nagrody, wybitnego znawcy dziejów Polski porozbiorowej, historii dyplomacji europejskiej w XIX wieku i monarchii habsburskiej, autora wielu dzieł fundamentalnych dla polskiej historiografii. Prof. Wacław Felczak zajmował się badaniami historii Węgier, Europy Środkowej i Słowiańszczyzny południowej w XIX i XX wieku. Jego dorobek naukowy jest uznawany i ceniony tak w kraju, jak za granicą.

Obaj historycy związani byli z Uniwersytetem Jagiellońskim i cieszyli się ogromnym autorytetem w środowisku akademickim. Ich prace naukowe wypełniały luki w polskich badaniach historycznych zaś oni sami wyrażali bezkompromisową i godną najwyższego uznania postawę w trudnych latach komunizmu.

W gronie dotychczasowych laureatów Nagrody im. Wacława Felczaka i Henryka Wereszyckiego znalazło się wielu wybitnych historyków Europy Środkowo-Wschodniej, w tym m.in. Istvan Kovacs, Jan Němeček, Vasilij Melik, Jan Křen, Peter Vodopivec,  Alberto Basciani, Martin Homza, Michał Slivka,  Eva Semotanová, Ondřej Felcman, Hans Henning Hahn, Jarosław Hrycak, Emil Brix, Arnold Suppan.

Wśród polskich laureatów nagrody znaleźli się m.in. Włodzimierz Mędrzecki, Jerzy Kłoczowski, Michał Pułaski, Piotr Majewski, Stanisław Pijaj, Marek Kornat, Jan J. Bruski, Andrzej Kastory, Arkadiusz Janicki.